Rak prostaty | Diagnoza Zdrowia
embed embed share link link comment comment
embed video close
Podziel się close
bookmark bookmark bookmark bookmark bookmark bookmark bookmark bookmark bookmark bookmark bookmark bookmark
embed test
Oceń embed
1 Star2 Stars3 Stars4 Stars5 Stars (No Ratings Yet)
Loading ... Loading ...
Tagi tags
rate rate tags tags related related lights lights

Rak prostaty

Rak prostaty – scenariusz i realizacja: Violetta Szwedowska

Rak gruczołu krokowego — choroba nowotworowa gruczołu krokowego, występująca u 11% mężczyzn z rozpoznanym nowotworem i będąca przyczyną 9% zgonów z powodu chorób nowotworowych u mężczyzn.
Histologicznie najczęściej jest gruczolakorakiem (powyżej 75% przypadków) i częstość jej występowania zwiększa się z wiekiem, i tak u mężczyzn po 80 roku życia stwierdza się go w badaniach sekcyjnych w 80–90% przypadków, w większości jednak są to przypadki tak zwanego raka utajonego, który nie powoduje poważnych implikacji klinicznych i nie jest przyczyną zgonu. W zdecydowanej większości przypadków jest to rak silnie hormonozależny, jego wzrost pobudzają androgeny (ściślej testosteron).

ETIOLOGIA

Czynnikami rozwoju raka gruczołu krokowego są:

  • Predyspozycje dziedziczne: wystąpienie choroby u jednego krewnego I stopnia zwiększa ryzyko zachorowania dwukrotnie, wystąpienie raka u dwóch i więcej krewnych zwiększa to ryzyko nawet 10-krotnie. Raki o podłożu dziedzicznym rozwijają się wcześnie, nawet przed 55 rokiem życia.
  • Czynniki rasowe: najczęściej chorują Murzyni, najrzadziej przedstawiciele rasy żółtej w Azji południowo-wschodniej.
  • Dieta z dużą ilością nasyconych tłuszczów, białka, cholesterolu, natomiast z niską ilością selenu, witaminy E i witaminy D sprzyja rozwojowi raka gruczołu krokowego. Działanie ochronne przypisuje się diecie z dużą zawartością, warzyw i owoców, produktów zbożowych (ogólnie dieta niskotłuszczowa), soi, czy siemienia lnianego poprzez fitoestrogeny. Spożycie 30 g zmielonego siemienia dziennie spowodowało po miesiącu spadek o połowę tempa podziałów komórek nowotworowych.

Znaczenie w rozwoju raka prostaty może mieć prawdopodobnie wirus XMRV. Ekspresję jego białek wykazano w 23% raków prostaty u ludzi.

PRZEBIEG KLINICZNY

Początkowo przez wiele lat rak rozwija się bezobjawowo. Uważa się, że w 3/4 przypadków jego rozwój rozpoczyna się w strefie obwodowej gruczołu krokowego (jest ona dostępna w trakcie badania per rectum). W miarę powiększania swojej objętości, powoduje objawy uciskowe sugerujące objawy łagodnego rozrostu gruczołu krokowego, takie jak częstomocz, utrudnienie oddawania moczu i słaby strumień moczu, nagłe uczucie parcia na mocz i konieczność pilnego jego oddania. U mężczyzn poniżej 55 roku życia rak może się rozwijać bez ewidentnych cech przerostu gruczołu, czyli praktycznie bezobjawowo. W dalszym rozwoju, przekracza barierę torebki narządu naciekając otaczające tkanki: pęcherzyki nasienne,moczowody oraz tkanki miękkie i kości miednicy małej.
Rak gruczołu krokowego daje przerzuty drogą:

  • naczyń krwionośnych — głównie do kości: kręgosłupa, miednicy, mostka, żeber, górne części kości udowych; rzadziej daje przerzuty do narządów miąższowych (wątroba, płuco, mózg);
  • drogą naczyń chłonnych do otaczających węzłów chłonnych (zasłonowych biodrowych i w późniejszym stadium zaawansowania — okołoaortalnych i pachwinowych).

DIAGNOSTYKA

W diagnostyce raka gruczołu krokowego można wymienić podstawową triadę diagnostyczną:

  • badanie per rectum — które w 75% przypadków pozwala na stwierdzenie twardych guzków zlokalizowanych w obrębie prostaty (w późniejszych okresach stwierdza się „deskowato” twardą prostatę w obrębie jednego lub obu płatów);
  • PSA — swoisty antygen sterczowy, którego poziom w surowicy krwi, przekraczając 4 ng/l, silnie sugeruje obecność raka (u młodszych mężczyzn poniżej 65 roku życia wartości powyżej 2 ng/l powinny być przyczyną dalszej diagnostyki);
  • transrektalna ultrasonografia z biopsją gruczołu krokowego z następczą oceną pobranego materiału według skali Gleasona oceniającej cechy architektoniki uzyskanych komórek; rozróżnia się 10 stopni skali Gleasona, gdzie stopnie 2–4 odpowiadają komórkom dobrze zróżnicowanym, 5–7 średnio zróżnicowanym, 8–10 komórkom źle zróżnicowanym; im wyższy stopień skali Gleasona, tym rokowanie gorsze;
  • badania uzupełniające: tomografia komputerowa, NMR, PET, limfadenectomia zaotrzewnowa pozwalają na ocenę zaawansowania procesu i kwalifikację do skali TNM określającej stopień zaawansowania raka i warunkującą wybór metody leczenia.
banner ad